کله سیستکتومی یک عمل جراحی است که در طی آن کیسه ی صفرا برداشته خواهد شد.
کیسه صفرا یک ارگان گلابی شکل است که در زیر کبد و مجاور لوزالمعده قرار دارد . وظیفه ی این کیسه جمع کردن و نگهداری ماده ی صفرا است که درون کبد ساخته می شود .
گاهی این عضو دچار بیماری هایی می شود که به تشخیص پزشک نیازمند جراحی و خارج سازی است .
شایعترین بیماری های کیسه صفرا عبارتند از :
-
تشکیل سنگ صفراوی
-
عفونت
دو روش برای این عمل جراحی به کار برده می شود که عبارتند از:
- جراحی باز
دراین روش، عمل با برش روی جدار شکم و عضلات ناحیه فوقانی راست شکم انجام شده وکیسه صفرا از بسترخود درزیر کبد جدا شده ، خارج می شود. درپایان برحسب نیاز (احتمال نشت خون یا صفرا از بستر کیسه صفرا ) ممکن است برای خارج کردن ترشحات، درن گذاشته شود. این روش با بیهوشی عمومی انجام می شود.
- جراحی لاپاراسکوپی
این روش که از دهه هشتاد قرن بیستم شروع شده و ازنظر اولویت انتخاب، جایگزین روش قبلی شده است ، یک جراحی مدرن بوده و علیرغم پیچیده بودن آن درد و رنج کمتری داردو در اکثر موارد نیازی به بستری شدن ندارد و می توان همان روز به منزل خود برگشت.
معمولا جراحی لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و در حین انجام آن جراح یک یا چند برش کوچک در شکم ایجاد میکند تا بتواند لوله دستگاه لاپاراسکوپ را وارد بدن کند. همراه با این دستگاه یک لوله پمپاژ گاز به داخل شکم برای باز کردن بافتهای داخلی و افزایش وضوح دید جراح نیز وارد می‌شود.
در جراحی لاپاراسکوپی، از گاز دی‌اکسید کربن (CO₂) برای ایجاد فضا در شکم استفاده می‌شود. این گاز به داخل حفره شکم تزریق می‌شود تا فضایی برای حرکت ابزارها و مشاهده دقیق‌تر اندام‌ها فراهم کند. استفاده از دی‌اکسید کربن به دلیل بی‌خطر بودن و قابلیت جذب آن توسط بدن، رایج است و معمولاً عوارض جانبی کمی به همراه دارد.
اگر نیاز به برداشتن بافت خاص یا تخلیه یک توده یا ارگان کوچک مثل صفرا باشد، یک لوله مخصوص که دارای گیره خاصی در سر آن است نیز وارد بدن بیمار می‌شود.
در این روش از طریق تعدادی سوراخ کوچک فضای شکم باز شده و با کمک دوربین وابزارهای مخصوص، عمل جراحی انجام می شود. این روش عمل درشرایط فعلی فقط با بیهوشی عمومی امکان پذیراست.
از آنجایی که این روش محدودیت هایی دارد هر گاه که به صلاح بیمار باشد ممکن است به روش باز تبدیل شود.
مراقبت های بعد از عمل
- پس از عمل جراحی تا دستور پزشک بیمار ناشتا می باشد و پس از آن مایعات محدود شروع می شود. (معمولا در شب همان روز عمل اتفاق می افتد
- فردای روز عمل رژیم معمولی شروع می شود.
- مصرف مسکن با دستور پزشک معالج شروع می شود.
- راه اندازی بیمار پس از هوشیاری کامل انجام می شود
- معمولا بعد از ۲۴ ساعت نیاز به پانسمان ندارد و بعد آن استحمام بلامانع است.
- احتمالاً تا چند روز پس از عمل لاپاراسکوپی در جای زخم‌ها کمی احساس درد و ناراحتی خواهید داشت.
- اگر در حین عمل و بیهوشی، از لوله تنفسی استفاده کرده باشید، گلودرد خواهید داشت. برای تسکین درد داروی مسکن برایتان تجویز می‌شود.
- بعد از عمل بخشی از گازهای مورداستفاده برای باد کردن شکم در داخل شکمتان باقی می‌ماند که منجر به موارد زیر می‌شود:
- نفخ
- انقباض عضلانی
- درد شانه : زیرا گاز باعث تحریک عضله دیافراگم (عضله مورداستفاده برای تنفس) شما می‌شود که به‌نوبه خود پایانه‌های عصبی شانه‌تان را تحریک میکند.
این علائم نگران‌کننده نیستند و بعد از یک یا چند روز بعد، بدنتان گاز باقی‌مانده را جذب میکند و برطرف می‌شوند.
- احتمالاً در روز‌ها یا هفته‌های پس از عمل، نسبت به معمول احساس خستگی بیشتری خواهید داشت زیرا بدنتان برای بهبودی انرژی زیادی مصرف میکند. چرت منظم می‌تواند اثربخش باشد
رژیم غذایی بعد از عمل:
بستگی به وضعیت عمومی بیمار دارد ومعمولا پرهیز غذایی خاصی ندارد.
از اینجا دفترچه راهنمای کله سیستکتومی را دریافت کنید
تهیه کننده: واحد آموزش/ ویرایش سوم / فروردین ماه ۱۴۰۴/ کد S-NM/ED-213 /مورد تایید گروه تخصصی پزشکان بیمارستان سینا