در پله‌تیسموگرافی (Plethysmography) تنفسی، اندازه‌گیری حجم‌های هوایی، مقاومت راه‌های هوایی و ظرفیت‌های ریه در داخل محفظه بسته انجام میشود.
شرح بادی باکس (بادی پله‌تیسموگرافی):
۱. ساختار و عملکرد
• محفظه بسته: این دستگاه یک اتاقک یا محفظه بزرگ، محکم و مهر و موم شده است که بیمار درون آن قرار می‌گیرد.
• مکان بیمار: بیمار نشسته یا در حالت راحت در داخل این محفظه قرار می‌گیرد.
• حسگرها و لوازم اندازه‌گیری: تعداد حسگر که تغییرات فشار و حجم داخل محفظه را ثبت می‌کنند، در دستگاه تعبیه شده است.
۲. نحوه کار
• در حین آزمایش، بیمار با انجام مانورهای تنفسی مختلف، مانند تنفس عادی، تنفس سریع و عمیق، مسیرهای هوایی خود را فعال می‌کند.
• دستگاه تغییرات فشار و حجم داخل محفظه را به صورت لحظه‌ای ثبت می‌کند.
• این تغییرات، داده‌هایی مانند حجم‌های حیاتی، حجم‌های باقیمانده، مقاومت راه‌های هوایی و ظرفیت‌های ریوی را نشان می‌دهند.
• نتایج در قالب نمودارهای منحنی یا جدول نمایش داده می‌شوند.
۳. کاربردهای بالینی
• تعیین میزان حجم‌های ریوی
• ارزیابی مقاومت راه‌های هوایی
• تشخیص بیماری‌هایی مانند آسم، نارسایی مزمن تنفسی و بیماری‌های محدودکننده ریوی.
• کمک در پیگیری روند درمان و پاسخ بیمار به داروها.
۴. مزایا
• اندازه‌گیری‌های دقیق بدون نیاز به تنفس کامل و سریع.
• ارزیابی همزمان چند پارامتر تنفسی.
• غیر تهاجمی و امن برای بیمار.
۱. دستورالعمل‌های قبل از تست
ناشتایی: نیازی به ناشتا بودن نیست، اما بیمار باید از خوردن غذای سنگین ۲ ساعت قبل از تست خودداری کند.
پرهیز سیگار و کافئین: بیمار باید حداقل ۴-۶ ساعت قبل از تست سیگار نکشد و از مصرف قهوه، چای پررنگ و نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کند.
قطع داروهای تنفسی: برخی داروها مانند گشادکننده‌های برونش (سالبوتامول، ایپراتروپیوم) ممکن است طبق دستور پزشک ۱۲-۲۴ ساعت قبل از تست قطع شوند.
پوشش مناسب: بیمار باید لباس گشاد بپوشد و از کمربندهای تنگ استفاده نکند تا تنفس راحت باشد.
آموزش بیمار: توضیح دهید که تست غیرتهاجمی است و بیمار باید در کابین بسته بنشیند و طبق دستور تکنسین نفس بکشد.
۲. اقدامات حین تست
بررسی علائم حیاتی: قبل از تست، فشار خون، نبض و اکسیژن خون بیمار را چک کنید.
توضیح مراحل تست : به بیمار بگویید که دهانی‌گیر (Mouthpiece) را محکم با لب‌ه‌ها بگیرد و از تنفس بینی (با گیره بینی) خودداری کند.
همکاری در مانورهای تنفسی: بیمار باید نفس‌های عمیق، سریع و حبس نفس را طبق دستور انجام دهد.
پایش بیمار: در صورت سرگیجه، تنگی نفس شدید یا اضطراب، تست را متوقف کنید.
۳. نکات پس از تست
بررسی وضعیت بیمار: پس از تست، بیمار را از نظر سرگیجه یا تنگی نفس بررسی کنید.
بازگشت به فعالیت عادی: بیمار می‌تواند بلافاصله پس از تست فعالیت‌های عادی انجام دهد (مگر عوارض خاصی باشد).
تحویل نتایج به پزشک: اطمینان حاصل کنید که نتایج برای تفسیر نهایی در اختیار پزشک قرار گیرد.
۴. موارد منع تست یا نیاز به احتیاط
موارد منع واقعی: آنژین ناپایدار، سکته قلبی اخیر، پنوموتوراکس، جراحی اخیر قفسه سینه یا چشم.
نیاز به احتیاط: اضطراب شدید یا کولستروفوبیا (ترس از فضای بسته)
۵. سوالات متداول بیماران
آیا تست درد دارد؟ خیر، این تست غیرتهاجمی است و فقط نیاز به همکاری تنفسی دارد.
چرا در کابین بسته می‌نشینم؟ چون دستگاه تغییرات فشار و حجم ریه را در محیط کنترل‌شده اندازه‌گیری می‌کند.
داروهای خود را قبل از تست مصرف کنم؟ فقط با تأیید پزشک، چون برخی داروها نتایج را تغییر می‌دهند.
توضیحات مقادیر اندازه گیری شده برای بیماران:
حجم جاری (VT) : این مقدار هوای استنشاق یا بازدم در طول تنفس طبیعی است.
حجم در دقیقه (MV) : این مقدار کل هوای بازدم شده در دقیقه است.
ظرفیت حیاتی (VC) : این حجم کل هوایی است که میتوان پس از دم تا جایی که می‌توانید بازدم کنید.
ظرفیت باقیمانده عملکردی (FRC): این مقدار هوایی است که پس از بازدم طبیعی در ریه‌ها باقی میماند.
حجم باقیمانده: این مقدار هوایی است که پس از بازدم تا جایی که می‌توانید در ریه‌ها باقی میماند.
ظرفیت کل ریه: این حجم کل ریه‌هاست که با حداکثر هوای ممکن پر شود.
حداکثر ظرفیت حیاتی با فشار (FVC) : این مقدار هوایی است که پس از استنشاق تا جایی که می‌توانید با قدرت و سریع بازدم میشود.
حجم بازدم با فشار (FEV): این مقدار هوای خارج شده در ثانیه اول، دوم و سوم آزمایش FVC است.
جریان بازدم با فشار (FEF): این میزان متوسط جریان در نیمه وسط آزمایش FVC است.
اوج جریان بازدمی (PEFR):این سریعترین سرعتی است که می‌توانید هوا را از ریه‌های خود خارج کنید.
مقادیر طبیعی برای PFT از فردی به فرد دیگر متفاوت است. میزان هوای دم و بازدم در نتایج آزمایش شما با میانگین افراد هم سن، قد، جنس و نژاد مقایسه میشود. نتایج همچنین با هر یک از نتایج آزمایش قبلی شما مقایسه میشود. اگر اندازه‌گیری غیر طبیعی PFT دارید یا اگر نتایج نسبت به قبل تغییر کرده است، ممکن است به آزمایش‌های دیگری نیاز داشته باشید.
روی سطر زیر کلیک کنید تا پمفلت آموزشی را در اختیار داشته باشید:
پمفلت آموزشی آشنایی با دستگاه بادی باکس برای تست عملکرد تنفسی