نوزادان و خردسالان تا ۲ سالگی
از چه وسایلی برای تمیز کردن دهان آنها استفاده می شود؟
- گاز طبی که دور انگشت والدین پیچیده شود.
- مسواک انگشتی و یا مسواک های سلیکونی
- مسواک های با دسته بزرگ و سر بسیار کوچک مخصوص نوزادان تا ۲ سالگی
از مسواک انگشتی/ سیلیکونی تا چه زمانی استفاده کنید؟
این مسواک ها برای پاکسازی و ماساژ لثه ها مناسبند، پس تقریبا تا ۶ ماهگی یعنی تا رویش اولین دندان ها و سپس برای ماساژ لثه در نواحی بی دندان مناسبند.
چه کسی و در چه موقعیتی برای آن ها مسواک بزند؟
- برای نوزادان در موقعیت زانو به زانو توسط دو بزرگسال
- برای خردسالانی که مقاومت نمی کنند: یک بزرگسال که کودک را روی پای خود بخواباند و به دهان کودک مسلط باشد.
به چه شیوه ای برای آن ها مسواک بزنید؟
مهم ترین نکته، حذف پلاک میکروبی از تمام سطوح هر دندان است. پس بسته به دسترسی، از شیوه چرخشی یا افقی اشتفاده کنید.
آیا برای آن ها خمیر دندان استفاده کنید؟
- برای نوزادان خیر
- برای خردسال ترجیحا از سنی که بتواند کاملا بقایای خمیر را تف کند؛ یعنی حدود ۳ سالگی
چه مقدار خمیر دندان برای آن ها مناسب است ؟
تا سه سالگی به اندازه یک دانه برنج
از چه مواد و وسیله دیگری می توان برای بهداشت دهان و دندان آن ها استفاده کرد؟
اگر دندان های شیری کودک به هم چسبیده است، نخ دندان کشیدن آن نواحی را آغاز کنید.
کودکان از ۳ تا ۱۰ سالگی
از چه وسایلی برای تمیز کردن دهان آنها استفاده می شود؟
مسواک دستی یا برقی و یا باطری دار با کوچکترین سایز مناسب دهان کودک
چه کسی و در چه موقعیتی برای آن ها مسواک بزند؟
- کودک فقط برای یادگیری مسواک میزند. مسئولیت مسواک زدن آن ها تا ۷ سالگی با والدین و پس از آن تا ۱۰ سالگی تحت نظارت والدین است.
- از ۳ تا ۵ سالگی روبروی کودک ایستاده و با دست پشت گردن کودک را نگه داشته و برایش مسواک بزنید.
- از ۵ تا۷ سالگی پشت سر کودک بایستید و در حالیکه او در آینه نگاه می کند برایش مسواک بزنید.
- از ۷ تا ۱۰ سالگی بر شیوه مسواک زدن او نظارت کنید. یعنی حتما کنار او بایستید و شیوه مسواک زدن او را تصحیح کنید.
به چه شیوه ای برای آن ها مسواک بزنید؟
به شیوه افقی ( برخلاف تصورتان و آموزش های نادرست، دست کودکان مهارت انجام سایر شیوه ها را ندارد)
آیا برای آن ها خمیر دندان استفاده کنید؟ چه مقدار خمیر دندان برای آن ها مناسب است ؟
- بله و ترجیحا خمیردندان های فلورایددار
- از ۳ تا ۶ سالگی به اندازه یک عدس کوچک
- از ۶ تا ۸ سالگی به اندازه یک نخود فرنگی کوچک
- از ۸ تا ۱۰ سالگی به اندازه یک نخود فرنگی
از چه مواد و وسیله دیگری می توان برای بهداشت دهان و دندان آن ها استفاده کرد؟
دهانشویه های ضدمیکروب، دهانشویه فلورایددار، نخ دندان، مسواک زبان، خمیرهای توس موس محافظ دندان، آدامس های دارای زایلیتول
نوجوانان و بزرگسالان
از چه وسایلی برای تمیز کردن دهان آنها استفاده می شود؟
مسواک دستی یا برقی و یا باطری دار سایز مناسب دهان
به چه شیوه ای باید مسواک بزنید؟
شیوه عمودی همراه با ویبره مسواک در هر ناحیه مجاور لثه با زاویه ۴۵ درجه
البته شیوه چرخشی هم جز شیوه های رایج است.
چه مقدار خمیر دندان برای شما مناسب است ؟
- تقریبا نصف عرض مسواک، خمیردندان های فلورایددار
از چه مواد و وسیله دیگری می توانید برای بهداشت دهان و دندان استفاده کنید؟
دهانشویه ها، نخ دندان، مسواک زبان، مسواک های بین دندانی، خلال دندان، آدامس های دارای زایلیتول، واترجت
منابع، مطالب تکمیلی و جمع بندی:
۱. انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)
- استفاده از گاز مرطوب یا مسواک‌های انگشتی سیلیکونی قبل از رویش دندان‌ها برای تمیز کردن لثه‌های نوزاد توصیه می‌شود.
- پس از رویش دندان‌ها، مسواک با سر کوچک و موهای نرم مناسب است.
- استفاده از خمیردندان فلورایددار به اندازه یک دانه برنج از زمان رویش اولین دندان‌ها (حدود ۶ ماهگی) توصیه می‌شود.
- منبع: ADA Guide to Infant Oral Care
۲. آکادمی دندانپزشکی اطفال آمریکا (AAPD)
- والدین باید تا حداقل ۶ سالگی مسئولیت مسواک زدن دندان‌های کودک را بر عهده بگیرند و این کار را تا حدود ۱۰-۱۲ سالگی زیر نظر داشته باشند.
- استفاده از نخ دندان در صورت تماس دندان‌های شیری نیز توصیه می‌شود.
- منبع: AAPD Guidelines
۳. سازمان بهداشت جهانی (WHO) و CDC
- فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی دندان مؤثر است، اما مقدار آن در خمیردندان کودکان باید کنترل‌شده باشد.
- برای کودکان زیر ۳ سال: مقدار برابر با یک دانه برنج.
- برای کودکان ۳-۶ سال: مقدار برابر با یک عدس.
- منبع: CDC Fluoride Guidelines
۴. انجمن دندانپزشکی بریتانیا (BDA)
- روش مسواک زدن افقی برای کودکان کم‌سن‌وسال به عنوان ساده‌ترین و مؤثرترین روش معرفی شده است.
- استفاده از مسواک برقی با سر کوچک در صورت تمایل والدین نیز توصیه می‌شود.
- منبع: BDA Children’s Oral Health
نکات کلیدی بر اساس گروه‌های سنی
نوزادان (تا ۲ سالگی)
- تمیز کردن لثه‌ها با گاز مرطوب یا مسواک انگشتی قبل از رویش دندان‌ها.
- پس از رویش دندان‌ها، استفاده از مسواک نرم و خمیردندان فلورایددار به اندازه دانه برنج.
- مسواک زدن باید توسط والدین انجام شود، ترجیحاً در حالت زانو به زانو یا کودک روی پا خوابیده.
کودکان (۳ تا ۱۰ سالگی)
- استفاده از مسواک با سر کوچک و دسته راحت (دستی یا برقی).
- نوع خمیردندان:
- ۳-۶ سال: به اندازه عدس کوچک.
- ۶-۱۰ سال: به اندازه نخود فرنگی.
- نظارت والدین تا حداقل ۷ سالگی و اصلاح تکنیک تا ۱۰ سالگی.
نوجوانان و بزرگسالان
- مسواک زدن با تکنیک عمودی (Bass) یا چرخشی.
- استفاده از نخ دندان، دهانشویه فلورایددار و در صورت نیاز، واترجت.