بخش ۱: مقاومت آنتی‌بیوتیکی چیست؟
مقایسه ساده:
“آنتی‌بیوتیک مانند یک کلید خاص است که فقط قفل باکتری‌های مضر را باز می‌کند. اگر از این کلید برای قفل‌های اشتباه (مثل ویروس‌ها) استفاده کنیم یا نیمه‌کاره رهایش کنیم، باکتری‌ها یاد می‌گیرند قفل خود را عوض کنند. دفعه بعد، آن کلید دیگر کار نمی‌کند. این یعنی مقاومت آنتی‌بیوتیکی.”
نتیجه: وقتی باکتری‌ها مقاوم شوند، آنتی‌بیوتیک‌ها دیگر اثر نمی‌کنند و بیماری‌های ساده مانند یک عفونت ادراری یا ذهنی می‌توانند خطرناک و حتی کشنده شوند.
بخش ۲: پنج دستور طلایی برای هر فرد (قانون‌های اصلی)
به این قوانین را ساده و مستقیم توجه کنید:
۱. “آنتی‌بیوتیک، داروی همه‌کار نیست!”
-
توضیح: آنتی‌بیوتیک‌ها فقط عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کنند (مانند گلودرد چرکی، برخی عفونت‌های ادراری).
-
آنتی‌بیوتیک برای این موارد بی‌اثر است:
-
سرماخوردگی و آنفولانزا (ویروسی هستند)
-
اکثر گلو دردها (معمولاً ویروسی هستند)
-
سرفه و برونشیت (در اکثر موارد ویروسی هستند)
-
-
“سرماخوردگی و آنفولانزا را با آنتی‌بیوتیک درمان نکنید.”
۲. “فقط با تجویز پزشک؛ خوددرمانی ممنوع!”
-
توضیح: هیچ‌گاه خودسرانه آنتی‌بیوتیک نخورید. حتی اگر برای بیماری قبلی شما تجویز شده، برای بیماری جدید مناسب نیست. پزشک نوع و دوز صحیح را تشخیص می‌دهد.
-
“آنتی‌بیوتیک باقی‌مانده از گذشته را مصرف نکنید و به دیگران توصیه نکنید.”
۳. “دوره درمان را کامل کنید؛ حتی اگر حالتان بهتر شد!”
-
توضیح: اگر دوره مصرف آنتی‌بیوتیک را زودتر قطع کنید، باکتری‌های ضعیف‌تر از بین می‌روند اما قوی‌ترین آن‌ها زنده می‌مانند و تکثیر می‌شوند. این باکتری‌های قوی، نسل بعدی باکتری‌های مقاوم هستند.
-
“حتی اگر پس از ۲-۳ روز احساس بهبودی کردید، تا آخرین قرص را مصرف کنید.”
۴. “به پزشک فشار نیاورید که برایتان آنتی‌بیوتیک تجویز کند!”
-
توضیح: به پزشک خود اعتماد کنید. اگر او تشخیص دهد که بیماری شما ویروسی است و نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارد، خواستار تجویز آن نباشید. این کار به سلامتی خودتان و جامعه آسیب می‌زند.
۵. “از آنتی‌بیوتیک دیگران استفاده نکنید!”
-
توضیح: بیماری هر فردی منحصر به خودش است. آنتی‌بیوتیکی که برای یک نفر تجویز شده، ممکن است برای دیگری بیهوده یا حتی خطرناک باشد.
بخش ۳: راهکارهای عملی برای پیشگیری از عفونت (تا اصلاً نیازی به آنتی‌بیوتیک نباشد)
پیشگیری، بهترین راه است:
-
دست‌های خود را مرتب و به مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید.
-
واکسیناسیون خود و فرزندانتان را به‌موقع انجام دهید (واکسن‌ها از بسیاری عفونت‌های ویروسی و باکتریایی جلوگیری می‌کنند).
-
در موقع عطسه و سرفه، دهان و بینی خود را با دستمال یا آرنج بپوشانید.
-
از تماس نزدیک با افراد بیمار خودداری کنید.
-
غذاها را به طور کامل بپزید و در شرایط بهداشتی نگهداری کنید.
