سنگهای ادراری

بیمار محترم ضمن آرزوی سلامتی برای شما، با توجه به بهبود علایم میتوانید به منزل بازگشته و درمان خود را بصورت سرپایی ادامه دهید. لذا شایسته است که پس از ترخیص از بیمارستان موارد زیر را به دقت مطالعه و رعایت نمایید.

•  در طی روزهای آینده به متخصص جراحی کلیه و مجاری ادرار (اورولوژیست) مراجعه کنید. به خصوص اگر برای اولین بار است که دچار سنگ کلیه می شوید حتما باید آزمایش های تکمیلی خون و ادرار انجام شود تا اگر علت مشخص یا بیماری خاصی وجود دارد که باعث تشکیل سنگ شده مشخص شود و اگر می توان از بروز دوباره ی سنگ جلوگیری کرده و روش های پیش گیری به شما آموزش داده شود.

• اگر در اورژانس برای شما سونوگرافی انجام شده است، برگه ی جواب آن را دور نیندازید و حتما در مراجعات بعدی به اورژانس یا پزشک، تا زمان دفع سنگ، آن را همراه داشته باشید.

• دفع نهایی سنگ همراه ادرار و خروج آن از پیشابراه به خارج بدن معمولا بدون درد است و گاهی ممکن است درد خفیف و ناراحتی مختصر کوتاه مدت همراه دفع ایجاد شود که سریع برطرف می شود نگران نباشید. بهتر است سنگ را پس از دفع برای بررسی و تعیین نوع و جنس آن به پزشک یا آزمایشگاه بدهید (به خصوص اگر برای اولین بار است که دچار سنگ کلیه می شوید). برای این کار لازم است پس از ترخیص تا زمان دفع سنگ، هر بار که به دستشویی می روید ادرار خود را ابتدا در یک ظرف جمع آوری کنید یا  هنگام ادرار کردن از یک صافی ریز استفاده کنید تا در صورت دفع سنگ، وارد فاضلاب نشود و بتوانید آن را نگه دارید.

• در صورتی که درد و تهوع شما به درمان سرپایی پاسخ دهد، دچار اختلال کلیه مانند عفونت یا مشکل در عملکرد کلیه نبوده و به بیماری مزمن دیگری مبتلا نباشید، با رعایت موارد بالا می توانید حتی تا ۴ هفته در منزل منتظر دفع سنگ باشید.

 

نحوه فعالیت

 

از استراحت مطلق خودداری کرده و فعالیت جسمی و ورزش روزانه ی مناسب داشته باشید، این کار به دفع سریع تر سنگ کمک می کند.

 

نحوه مصرف دارو

 

• از داروهای ضد درد و مسکن خوراکی فقط هنگام حملات درد شدید استفاده کنید، چون استفاده ی زیاد از آنها باعث وابستگی دارویی، مقاوم شدن درد و بروز عوارض گوارشی و کلیوی می شود. این داروهای ضد درد خوراکی غیر مخدر مثل قرص دیکلوفناک، ناپروکسن یا استامینوفن را طبق صلاحدید پزشک استفاده کنید.

• در  صورت تشدید درد، از شیاف دیکلوفناک طبق صلاحدید پزشک استفاده کنید (حداکثر ۳ عدد در روز) .

• توجه کنید که مصرف زیاد دیکلوفناک / بروفن/ ناپروکسن باعث ناراحتی و سوزش معده می شود و چنان چه سابقه ی ابتلا به زخم معده دارید از مصرف آنها پرهیز کنید. همچنین ممکن است باعث تشدید آسم و فشار خون شوند.

• در  صورتی که هنگام ترخیص برای شما داروهای شل کننده و گشاد کننده ی حالب مثل تامسولوسین

• (مدالوسین) تجویز شده است طبق دستور مصرف کنید.

مصرف مکمل ها و ویتامین ها:

بهتر است جهت مصرف هرگونه داروی مکمل و ویتامین با پزشک مشورت کنید چون مصرف بیش از اندازه و غیر ضروری برخی از ویتامین ها باعث تشکیل سنگ خواهد شد.

 

داروها: 

• هر چند برخی داروها می توانند شانس بروز سنگ را افزایش دهند اما اگر برای بیماری دیگری دارو مصرف می کنید به هیچ وجه بدون مشورت و دستور پزشک اقدام به قطع یا تغییر میزان مصرف داروهای خود نکنید.

• اگر سنگ شما از سنگ های عفونی بوده و پزشک آنتی بیوتیک طولانی مدت تجویز کرده است حتما طبق دستور مصرف کنید و دوره ی درمان را به پایان برسانید.

• اگر چه برخی داروها می توانند از بروز گروه کمی از سنگ ها جلوگیری کنند اما به هیچ وجه بدون دستور پزشک به طور خودسرانه اقدام به مصرف آنها نکنید چون عوارض بسیار خطرناکی دارند و گاه ممکن است بیماری شما را تشدید کنند.

 

نقش تغذیه در پیشگیری از سنگ های ادراری

 

     پرهیز از مصرف شکر زیاد:

بهتر است از مصرف زیاد خوراکی های بسیار شیرین مثل مربا، کیک، شیرینی ،بیسکویت خودداری کنید.

  

   کاهش مصرف نمک:

 مصرف نمک زیاد باعث بالا رفتن احتمال سنگ سازی می شود، از غذاهای شور مثل انواع کنسروها، فست فود، سوسیس و کالباس،غذاهای بسته بندی شده، چیپس، پفک و انواع سس ها کمتر استفاده کرده، هنگام طبخ غذا از نمک کمتری استفاده کنید و هنگام صرف غذا بر سر سفره نمک اضافی بر روی آن نپاشید.

 حفظ تعادل در رژیم غذایی:

هیچ ماده ی غذایی را (مثلا انواع لبنیات) بدون توصیه ی پزشک از رژیم خود حذف نکنید، بدن شما به همه ی انواع مواد غذایی برای سلامت خود (مثلا مواد حاوی کلسیم برای استحکام و سلامت استخوان ها و دندان ها) نیاز دارد.

افزایش مصرف فیبر:

از غذاهای دارای فیبر مثل سبزیجات، سبوس، گندم و جو بیشتر استفاده  نمایید

کاهش مصرف قهوه و شکلات:

از مصرف زیاد قهوه و شکلات خودداری کنید.

 

 

افزایش مصرف مایعات:

• مایعات زیاد مصرف کنید، روزانه حداقل ۳–۵/۲ لیتر مایعات بنوشید که بیش از نصف آن فقط آب ساده باشد. میزان مصرف آب باید به اندازه ای باشد که حداقل ۲ لیتر ادرار در هر شبانه روز دفع کنید (در طول شب حداقل یک یا دو بار برای ادرار کردن بیدار شوید) .

• افزایش مصرف مایعات به طوری که رنگ ادرار زرد روشن یا بی رنگ باشد.

در مورد مصرف مایعات به موارد زیر توجه کنید:

• حداقل نصف مایعاتی که می خورید آب ساده باشد (۵/۱ لیتر).

• از مصرف بیش از حد چای و قهوه خودداری کنید.

• مصرف نوشابه های گازدار را کم و محدود کنید (حداکثر ۱ لیتر در هفته).

• در صورت مصرف آب میوه بهتر است از آب پرتقال استفاده کرده و کمتر آب سیب مصرف کنید.

•  اگر در آب و هوای گرم هستید یا فعالیت جسمی زیادی دارید که باعث عرق کردن زیاد می شود مصرف مایعات را افزایش دهید. 

• سعی کنید در طول روز هر ۲–۱ ساعت یک لیوان آب و قبل از خوابیدن و پس از بیدار شدن ۲ لیوان آب بنوشید.

• با  هر وعده ی غذایی دو لیوان آب بنوشید.

•  پیش از خوابیدن یک لیوان آب بنوشید. اگر  در طول شب بیدار شدید (مثلا برای رفتن به دستشویی) قبل از خوابیدن مجدد نیز یک لیوان آب بنوشید.

•  هنگام خروج از خانه یک بطری آب همراه خود داشته باشید، بطری را طوری انتخاب کنید که در صورت خالی شدن بتوانید دوباره آن را پر کنید.

•  در محل کار حتما یک بطری آب در کنار خود داشته باشید.

• بهتر است حجم بطری یا لیوانی را که برای نوشیدن آب استفاده می کنید بدانید تا بتوانید روزانه حداقل ۳–۵/۲ لیتر آب را محاسبه و مصرف کنید.

• معیار کافی بودن مصرف مایعات، حجم ادرار است. باید ادرار کافی با رنگ کاملا شفاف داشته و در طول شب حداقل ۱ بار برای دفع ادرار بیدار شوید.

• فراموش نکنید از هر فرصتی برای نوشیدن آب استفاده کنید

 

 

در صورت بروز هر یک از علایم زیر مجددا به اورژانس یا پزشک مراجعه کنید :

•  تشدید درد به طوری که به درمان دارویی پاسخ ندهد و حمله ی درد شدید بیش از یک ساعت با وجود مصرف مسکن طول بکشد.

•  تهوع/ استفراغ شدید به طوری که قادر به خوردن و آشامیدن نبوده و باعث کم آبی بدن شود.

•  تشدید یا تداوم وجود خون واضح در ادرار

•  تب و لرز

•  درد و سوزش و ناراحتی شدید هنگام دفع ادرار

•  تغییر رنگ/ تیره شدن/ کدر شدن رنگ ادرار