تب دانگ

تب دانگ

عفونتی است که توسط ویروس دانگ ایجاد می‌شود. پشه آئدس آلبوپیکتوس عوامل منتقل‌کننده (یا پخش‌کننده) این ویروس است.تب دانگ به عنوان «تب استخوان شکن» نیز شناخته می‌شود، چرا که به دلیل درد شدید حاصل از آن بیمار تصور می‌کند استخوان‌هایش در حال شکستن هستند.ممکن است تب دانگ در تعداد کمی از بیماران به یکی از دو گونه خطرناک و کشنده تبدیل شود:

گونه اول: تب هموراژیک دانگ است که باعث خونریزی، ترشح مایعات به بیرون از عروق خونی و کاهش پلاکت‌های خون می‌شود.

گونه دوم سندروم شوک دانگ است که باعث افت فشار شدید می‌شود.

 

در سال ،۱۹۹۷ WHO موارد دانگ علامت دار را به سه دسته تقسیم کرده است:

1. تب غیر قابل تمایز( به عنوان یک علامت که در بیماری های زیادی مشاهده می شود)
2. تب دانگ
3. تب خونریزی دهنده دانگ

 

انواع ویروس و مصونیت:

ویروس دانگ ۴ نوع متفاوت دارد. اگر فردی به یک نوع از ویروس‌ها مبتلا شود تا آخر عمر به آن نوع ویروس مصونیت دارد.گرچه این مصونیت فقط برای یک گونه از ۴ گونه شناخته شده است. برای پیشگیری واکسنهای متنوعی تولید و برای استفاده در انسان تأیید شده‌اند.

علایم و نشانه‌ها

• نزدیک به %۸۰ از بیماران مبتلا به ویروس دانگ هیچ گونه نشانه‌ای نداشته یا نشانه‌های بسیار خفیفی (مانند تب ملایم) دارند. فقط وضعیت %۵ از بیماران وخیم می‌شود.
• برای تعداد بسیار کمی از این افراد بیماری کشنده خواهد بود.
• بیشتر مواقع نشانه‌ها بین ۴ تا ۷ روز آشکار می‌شوند بنابراین اگر شخصی از مکانی که ویروس دانگ در آن شایع است بازگردد و پس از ۱۴ روز نشانه‌ها را در خود مشاهده نکند، به آن مبتلا نشده است.
• معمولاً نشانه‌ها در کودکان مبتلا به ویروس دانگ، مشابه سرماخوردگی معمولی یا گاستروآنتریت (برای مثال استفراغ و اسهال) است.با این حال احتمال پدید آمدن مشکلات حاد برای کودکان بسیار بیشتر است.
• نام مستعار این بیماری، «تب استخوان‌شکن»، نشان‌دهنده شدت این درد است.
• تب دانگ در سه مرحله اتفاق می‌افتد: تب، وخامت، بهبودی.

 

 

• در مرحله تب، شخص دچار تب شدید می‌شود. معمولاً تب بالای ۴۰ درجه، هم چنین ممکن است شخص دردهای عمومی و سردرد داشته باشد.
• مرحله تب اغلب بین ۲ تا ۷ روز ادامه می‌یابد
• احتمال شدت گرفتن بیماری دانگ در نوزادان و کودکان بسیار بیشتر از بزرگسالان است. احتمال شدت گرفتن بیماری در کودکانی که تغذیه خوبی دارند (سالم و قوی هستند) زیاد است! (معمولاً بیماری‌های دیگر اثر بیشتری بر کودکان ضعیف و دچار سوتغذیه دارند)
• احتمال شدت گرفتن بیماری در زنان بیشتر از مردان است. ممکن است دانگ در افرادی با بیماری‌های مزمن مانند آسم و دیابت، منجر به مرگ شود

 

بر اساس یافته های بالینی از نظر مدیریت درمان می توان بیماران را به سه گروه تقسیم نمود:

گروه الف) مدیریت درمان بیمار در منزل قابل انجام است.
گروه ب) نیازمند بستری در بیمارستان است.
گروه ج) نیازمند مدیریت درمان اورژانسی می باشد

گروه های پرخطر:

برخی عوامل میزبانی می تواند منجر به بروز بیماری دنگی شدید و عوارض شود، نظیر:
 نوزادان و سالمندان
 چاقی
 بارداری
 زخم معده
 دوران قاعدگی و زمینه خونریزی های غیر طبیعی زنانه
 بیماری های خونی نظیر کمبود PD6G، تالاسمی و …
 بیماری های مادرزادی قلب
 بیماری های مزمن نظیر دیابت ملیتوس، فشارخون بالا، آسم، بیماریهای ایسکمیک قلب، نارسایی مزمن کلیه، سیروز (نارسایی) کبد
 بیماران تحت درمان به استروئیدها یا NSAIDs

مراقبت در منزل:

بسیاری از مبتلایان به دانگ نیازی به بستری نداشته و میتوانند دوران بیماری را در منزل سپری و مراقبت شوند.
در ادامه به چند نکته مهم در مراقبت خانگی بیماران اشاره شده است:

• بیمار باید به حد کافی استراحت کند. استراحت بمعنای ماندن در بستر است
• مایعات کافی (نه فقط آب) باید بنوشد شامل شیر، آبمیوه، محلولهای الکترولیتی طبق تجویز پزشک ، ORS، لعاب برنج
• دمای بدن را زیر ۳۹ درجه نگهدارید. اگر بالاتر رفت استامینوفن(۳۲۰-۵۰۰ میلی گرم ) تجویز شود ولی بفاصله کمتر از ۶ ساعت داده نشود(با توجه به خطر عوارض کبدی از مصرف بیش از حد استامینوفن خودداری شود)
• مصرف آسپیرین و NSAIDs توصیه نمی شود.
• پاشویه با آب ولرم کمک کننده است. اسفنج آغشته به آب ولرم روی پیشانی، زیر بغل و اندامها گذاشته شود.دوش آب ولرم برای بالغین توصیه می شود

 

علائم هشدار در مبتلایان به دانگ:

در مورد بیمارانی که بعد از مراجعه به بخش اورژانس مرخص می شوند به موارد زیر باید توجه کرد:

1. عدم بهبود بالینی یا بدتر شدن وضعیت بیمار قبل یا زمانی که تب رو به قطع شدن است
2. استفراغ مداوم، عدم تحمل خوراکی، درد شدید شکمی
3. بیحالی شدید، بیقراری و یا تغییرات ناگهانی خلقی
4. خونریزی: از بینی، مدفوع خونی، خلط خونی، تشدید قاعدگی، ادرار تیره (هماچوری)
5. گیجی
6. رنگ پریدگی، سردی انتهای اندامها
7. ادرار نکردن برای ۴-۶ ساعت

 

روشهای پیشگیری:

• پوشیدن لباس‌های آستین بلند و شلوار بلند و جوراب، در زمان سفر به مناطق همه گیری بیماری
• استفاده از کرم یا مواد دافع حشرات بر مناطق پوست که با لباس پوشیده نمی‌شوند
• استفاده از پشه بند در صورت استراحت در فضای باز
• نصب توری روی درب و پنجره
• تخلیه و تمیز کردن مرتب ظروف محتوی آب گلدان‌های شیشه‌ای، ظروف زیر گلدان و ظروف آب پرندگان و حیوانات
• تعبیه در روی ظروف حاوی آب مانند تانکر
• جلوگیری از تجمع آب راکد در زباله‌ها و ضایعات جامد

 

 

مشاهده فیلمهای زیر به تمکیل و تثبیت دانسته های شما کمک خواهد کرد:

1. آنچه باید درباره بیماری منتقل از پشه آئدس بدانیم(قسمت اول)
2. گزش پشه آئدس ، پیشگیری و درمان تب دنگی ( قسمت دوم)
3. آنچه باید درباره بیماری منتقل از پشه آئدس بدانیم(قسمت سوم)

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد پشه آئدس به نشانی زیر مراجعه فرمایید:

پشه آئدس را بیشتر بشناسیم

منابع (از سایت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی):

1. راهنمای تشخیص و درمان بیماری تب دانگ ، تب دانگ هموراژیک
2. بیماری های قایل انتقال از ناقل مهاجم پشه آئدس
3. راهنمای بالینی تشخیص و درمان بیماری های آربویروسی منتقله از آئدس ( دانگ ، چیکونگونیا و زیکا )
4. راهنمای کاربردی مراقبت آئدس و اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس در ایران