تست خواب چیست؟
در بیمارستان سینا، مرکزی تخصصی وجود دارد که در آن «تست خواب» یا «پلی سومنوگرافی» با استفاده از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های مانیتورینگ فعالیت مغز، قلب و تنفس انجام می‌شود. پرسنل آموزش‌دیده و کارآزموده به‌طور مستمر وضعیت بیمار را در طول شب پایش میکنند.
انجام این تست برای افرادی که علائمی مانند خواب‌آلودگی روزانه، احساس خستگی مفرط یا خروپف شدید و مکرر دارند، ضروری است. این علائم می‌توانند نشانه‌ای از آپنه خواب (ایست‌های تنفسی مکرر) باشند. آپنه خواب باعث ایجاد استرس در بدن و ترشح هورمون‌های استرس می‌شود که این امر می‌تواند به عوارض جدی‌تری از قبیل سکته قلبی و مغزی، آریتمی قلبی، فشار خون بالا مقاوم به دارو و نیز کنترل دشوار قند خون در افراد دیابتی منجر گردد. به همین دلیل، انجام این تست به افراد مبتلا به دیابت کنترل‌نشده، فشار خون مقاوم و چاقی مفرط نیز توصیه می‌شود.
چه کسانی باید تست خواب انجام دهند؟
-
مبتلایان به آپنه انسدادی خواب
-
افرادی با اختلالات تنفسی و وقفه‌های تنفسی در خواب
-
مبتلایان به اختلالات حرکتی اندام‌ها در حین خواب
-
افراد با عارضه براکسیسم (دندان‌قروچه)
-
افراد با خستگی و بی‌خوابی مزمن
-
مبتلایان به پاراسومنیا (مانند راه‌رفتن در خواب) و فلج خواب
-
مبتلایان به نارکولپسی (حمله خواب) و حرکات غیرطبیعی در خواب
-
افرادی که خروپف شدید دارند
-
افراد چاق قبل از انجام انواع جراحی
-
بیماران قبل از جراحی قلب (CABG)
-
بیمارانی که پس از اعمال جراحی با تأخیر در بیداری کامل مواجه شده‌اند
نحوه انجام تست خواب
-
برای انجام تست، فرد باید یک شب (معمولاً از ساعت ۱۰ شب تا ۶ صبح) را در اتاق مخصوص کلینیک بخوابد.
-
در طول خواب، حسگرها و الکترودهای غیرتهاجمی مختلفی برای ثبت اطلاعات بر روی بدن و سر بیمار نصب می‌شود.
-
این حسگرها موارد زیر را اندازه‌گیری میکنند:
-
فعالیت امواج مغزی
-
سطح اکسیژن و دی‌اکسید کربن خون
-
فشار هوای بینی
-
فعالیت عضلات چانه و ساق پا
-
ریتم تنفسی و ضربان قلب
-
صدای خروپف
-
آمادگی‌های لازم قبل از تست خواب
- داروها: به طور کلی نیاز به قطع داروهای مصرفی نیست و باید طبق روال سابق مصرف شوند. با این حال، برای جلوگیری از اختلال در تست، لازم است داروهای ادرارآور (مانند فورزماید یا لازیکس) و داروهای خواب‌آور (مانند زولپیدم و آلپرازولام) در روز و شب انجام تست قطع شوند. در صورت تردید، با پزشک خود مشورت کنید.
- بهداشت شخصی: قبل از تست استحمام کنید و موهای خود را کاملاً خشک نمایید. آقایان بهتر است موهای صورت، قفسه سینه و ساق پا را اصلاح کنند. خانم‌ها نیز در صورت داشتن لاک یا کاشت ناخن، آن را پاک یا جدا نمایند.
- الگوی خواب: در روز تست از چرت زدن خودداری کنید و مصرف کافئین (قهوه، چای) را کاهش دهید.
- وسایل شخصی: لباس خواب راحت، دمپایی و وسایل شخصی خود را به همراه داشته باشید. می‌توانید کتاب یا بالش مورد علاقه‌تان را نیز همراه ببرید.
- تذکر مهم: این تست کاملاً غیرتهاجمی است و نیاز به تزریق یا بیهوشی ندارد. برای حفظ دقت آزمون، هیچ متصدیی در طول شب در اتاق شما حاضر نخواهد بود.
نحوه انجام تست خواب در کلینیک خواب :
- برای انجام تست خواب ، فرد باید یک شب را در کلینیک خواب بخوابد.
- مدتی که فرد خواب است تعدادی حسگر برای ثبت اطلاعات لازم به بیمار متصل می شود
- تکنیسین خواب با نصب الکترودهایی بر روی سر فرد می تواند میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون را ثبت کرده و میزان فشار هوای بینی را به طور دقیق اندازه گیری کند.
- سنسورهای حساسی نیز بر روی چانه جهت سنجش قدرت عضلات چانه در خواب قرار می گیرد.
- برای ضبط صدای خرخر نیز از یک میکروفون بسیار کوچک استفاده می شود.
- برخی از دستگاه های سنجش اختلالات خواب مجهز به کمربند روی شکم و سینه هستند که ریتم تنفسی فرد را ثبت میکنند.
داده‌های حاصل از پلی سومنوگرافی (PSG)
از تحلیل داده‌های تست خواب، اطلاعات حیاتی زیر به دست می‌آید:
- تأخیر خواب: مدت زمان به خواب رفتن. این شاخص در تست‌های دیگر مانند MSLT نیز برای سنجش شدت خواب‌آلودگی روزانه اندازه‌گیری می‌شود.
- مراحل خواب: یک خواب طبیعی شامل چرخه‌های متناوب خواب NREM (مراحل ۱ تا ۴) و خواب REM است.
- کیفیت خواب: درصد زمانی که واقعاً در خواب هستید نسبت به کل زمان در تخت‌خواب. این عدد در افراد سالم ۸۵-۹۰٪ است.
- شاخص آپنه-هایپوپنه (AHI): هایپوپنه به کاهش جریان تنفسی و آپنه به توقف کامل آن اطلاق می‌شود. تعداد این وقایع در ساعت محاسبه می‌شود. AHI کمتر از ۵ طبیعی و اعداد بالاتر نشانه اختلال است.
- بیداری‌های کوتاه (Arousal): این موارد، بیداری‌های بسیار کوتاهی هستند که فرد متوجه آن‌ها نمی‌شود، اما کیفیت خواب را کاهش می‌دهند و می‌توانند ناشی از اختلالات تنفسی یا حرکتی باشند.
- سایر موارد: ناهنجاری‌های ریتم قلب، وضعیت بدن و الگوی حرکات پاها در خواب.
تخصص‌های پزشکی مرتبط با کلینیک خواب
متخصصان رشته‌های زیر در تشخیص و درمان اختلالات خواب همکاری میکنند:
ریه، گوش و حلق و بینی (ENT)، مغز و اعصاب (نورولوژی)، بیهوشی، قفسه سینه (توراکس)، جراحی چاقی، قلب (کاردیولوژی)، روان‌پزشکی و جراحی قلب.
پوشش بیمه‌ای تست خواب
بیمه‌های پایه معمولاً هزینه تست خواب را پوشش نمی‌دهند. با این حال، بسیاری از بیمه‌های تکمیلی، به‌ویژه بیمه نیروهای مسلح و بانک‌ها، بخشی از هزینه‌ها یا تمام آن را تقبل میکنند.
سخن پایانی
مجموعه بیمارستان سینا و کلینیک خواب آن، با بهره‌گیری از دانش روز و کادری مجرب، در تلاشند تا بار دیگر لذت یک خواب خوب و راحت را به شما بازگردانند.