توجه به هپاتیت C از چند جهت بسیار حائز اهمیت است که در ادامه به طور خلاصه و برای آموزش همگانی آورده شده است:
- یک “قاتل خاموش” است:
- بسیاری از افراد مبتلا برای سال‌ها یا حتی دهه‌ها هیچ علامت واضحی ندارند.
- ویروس به تدریج و در طول زمان به کبد آسیب می‌زند، بدون آن که فرد متوجه شود.
- عوارض شدید و کشنده دارد:
- در صورت عدم درمان، عفونت مزمن هپاتیت C می‌تواند منجر به مشکلات جبران‌ناپذیر کبدی شود، از جمله:
- سیروز کبدی (تنبلی کبد): زخمیشدن و از کار افتادن بافت کبد.
- سرطان کبد.
- نارسایی کبد: که ممکن است به پیوند کبد نیاز پیدا کند.
- مرگ.
- شیوع بالا و تعداد زیاد افراد ناآگاه از بیماری:
- میلیون‌ها نفر در جهان به این ویروس آلوده هستند.
- یک سوم از افراد مبتلا، از بیماری خود خبر ندارند و ناخواسته می‌توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند.
نکات کلیدی:
- هپاتیت C زمانی منتشر می‌شود که فرد با خون شخص مبتلا به عفونت HCV در تماس قرار گیرد.
- بهترین راه برای پیشگیری از هپاتیت C، پرهیز از رفتارهایی است که می‌توانند ویروس را منتشر کنند.
- واکسن برای هپاتیت C وجود ندارد، اما درمان‌هایی موجود است که اکثر افراد را درمان می‌کند.
راه‌های انتشار ویروس
ویروس معمولاً زمانی منتشر می‌شود که فرد با خون یک فرد آلوده به HCV تماس پیدا کند. این خون ممکن است به قدری کم باشد که دیده نشود. این انتقال می‌تواند به چندین طریق اتفاق بیفتد:
- اشتراک‌گذاری وسایل آلوده به HCV:
- بیشتر افراد از طریق اشتراک‌گذاری سوزن، سرنگ یا سایر وسایل مصرف مواد مخدر تزریقی به HCV آلوده می‌شوند.
- همچنین می‌توان از طریق اشتراک تیغ، ناخن‌گیر، مسواک یا وسایل پزشکی شخصی مانند دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون آلوده شد.
- تولد:
- نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به هپاتیت C در معرض خطر عفونت هستند. حدود ۶٪ از این نوزادان به هپاتیت C مبتلا می‌شوند، بنابراین باید از نظر HCV آزمایش شوند.
- شیوع در مراکز بهداشتی-درمانی:
- کنترل نامناسب عفونت منجر به شیوع بیماری در مراکز بهداشتی-درمانی شده است.
- تماس جنسی با فرد مبتلا به HCV:
- اگرچه غیرشایع است، هپاتیت C می‌تواند در حین رابطه جنسی منتقل شود. بیشتر موارد گزارش‌شده انتقال، در میان مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، دیده شده است.
- خالکوبی یا سوراخ کردن بدن در مراکز غیرمجاز:
- هپاتیت C می‌تواند در هنگام انجام خالکوبی یا سوراخ کردن بدن در مراکز بدون مجوز، محیط‌های غیررسمی یا با استفاده از ابزار غیراستریل منتقل شود.
هپاتیت C از طریق تماس معمولی منتقل نمی‌شود:
هیچ مدرکی مبنی بر انتقال هپاتیت C از طریق استفاده مشترک از ظروف غذا، بغل کردن، بوسیدن، دست دادن، سرفه یا عطسه وجود ندارد. همچنین این ویروس از طریق غذا، آب یا شیردهی منتقل نمی‌شود.
چه افرادی در معرض خطر هستند؟
برخی از افراد با عوامل خطر یا مواجهه‌های خاص، در معرض خطر بالاتری برای هپاتیت C هستند و باید حداقل یک بار و در صورت تداوم مواجهه، به طور دوره‌ای آزمایش دهند. این موارد شامل افرادی است که مواد مخدر تزریقی مصرف می‌کنند یا قبلاً مصرف کرده‌اند، افراد مبتلا به HIV و کودکانی که از مادران مبتلا به HCV متولد شده‌اند.
- شرایط پزشکی خاص:
- افرادی که دیالیز خونی طولانی‌مدت دریافت کرده‌اند و کسانی که سطح ALT (آنزیم کبدی) آن‌ها به طور مداوم غیرطبیعی است، در معرض خطر افزایش یافته عفونت HCV قرار دارند.
- دریافت‌کنندگان انتقال خون و پیوند عضو:
- افرادی که قبل از سال ۱۳۶۶ فرآورده‌های خونی منعقدکننده دریافت کرده‌اند.
- افرادی که قبل از ۱۳۷۱ خون یا فرآورده‌های خونی دریافت کرده‌اند.
- افرادی که قبل از ۱۳۷۰پیوند عضو انجام داده‌اند.
- مواجهه در محیط‌های مراقبت سلامت:
- پرسنل مراقبت‌های بهداشتی، پزشکی اورژانس و ایمنی عمومی ممکن است با خون آلوده به HCV تماس پیدا کنند. این می‌تواند از طریق فرو رفتن سوزن، بریدگی با اجسام تیز و یا تماس با غشاهای مخاطی رخ دهد.
- بیماران نیز ممکن است در معرض HCV قرار گیرند. این می‌تواند از طریق ابزار و دستگاه‌هایی که به درستی استریل نشده‌اند یا آلودگی داروهای داخل وریدی (IV) اتفاق بیفتد.
نکات پیشگیری
هیچ واکسنی برای پیشگیری از هپاتیت C وجود ندارد. بهترین راه برای پیشگیری از هپاتیت C، پرهیز از رفتارهایی است که می‌توانند بیماری را منتشر کنند، از جمله:
- اشتراک‌گذاری سوزن، سرنگ یا سایر تجهیزات مصرف مواد مخدر.
- رعایت نکردن اصول بهداشتی در مراکز بهداشتی-درمانی.
- انجام فعالیت جنسی با فردی که به HCV آلوده است.
- انجام خالکوبی یا سوراخ کردن بدن در مراکز غیرمجاز.
- دریافت انتقال خون یا پیوند عضو از اهداکننده مبتلا به عفونت HCV.
رعایت رفتارهای ایمن برای جلوگیری از ابتلا و انتشار هپاتیت C مهم است.
برنامه‌های ارائه سرنگ و برنامه‌های پیشگیری مبتنی بر جامعه، مانند مراکز درمان دارویی، می‌توانند انتقال HCV را برای افرادی که مواد مخدر تزریقی مصرف می‌کنند کاهش دهند.
علاوه بر این، اگرچه خطر انتقال جنسی HCV کم است، استفاده از کاندوم یا سایر تجهیزات محافظتی در هنگام رابطه جنسی با هر فردی، از جمله کسی که عفونت HCV دارد، برای کاهش خطر انتقال مهم است.
چرا پیشگیری مهم است؟
هپاتیت C قابل پیشگیری و درمان است، با این حال در ایالات متحده، عفونت‌های جدید همچنان رخ می‌دهند و تنها در سال ۲۰۲۲ بیش از ۶۷,۰۰۰ عفونت جدید تخمین زده شده است.
بیشتر عفونت‌های جدید به عفونت طولانی‌مدت (مزمن) تبدیل می‌شوند. بدون درمان، هپاتیت C می‌تواند منجر به زخم کبد (سیروز)، سرطان کبد و حتی مرگ شود.
هپاتیت C قابل درمان است. آزمایش اولین قدم است. از وضعیت خود مطلع شوید و سلامت خود را حفظ کنید. اگر هپاتیت C دارید، فوراً با پزشک خود صحبت کنید تا درمان نجات‌بخش را شروع کنید.
اقدامات لازم در سفر
عفونت هپاتیت C تقریباً در همه جای جهان وجود دارد، اما در برخی کشورهای آسیا و آفریقا شایع‌تر است.
اگرچه خطر برای اکثر مسافران کم است، اما در موارد زیر احتمال عفونت افزایش می‌یابد:
- دریافت خون غربالگری نشده
- انجام اقدامات پزشکی یا دندانپزشکی در خارج از کشور
- انجام خالکوبی، سوراخ کردن بدن یا طب سوزنی با سوزن‌های غیراستریل
- اشتراک تجهیزات تزریق مواد مخدر
- انجام فعالیت جنسی با فرد مبتلا به HCV
در طول سفر حتماً این نکات را رعایت کنید:
نبایدها:
- از وسایل تزریقی که متعلق به شما نیست یا قبلاً توسط شخص دیگری استفاده شده است، استفاده نکنید.
- مسواک، تیغ یا دستگاه‌هایی که می‌توانند پوست را بشکنند، به اشتراک نگذارید.
بایدها:
- از تجهیزات استریل برای خالکوبی، سوراخ کردن بدن و طب سوزنی استفاده کنید.
- تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی را استریل کنید.
- در حین رابطه جنسی از کاندوم لاتکس به درستی استفاده کنید.
- از سرنگ‌های استریل استفاده کنید.
درمان
اکثر درمان‌ها تنها شامل ۸ تا ۱۲ هفته درمان خوراکی (قرص) هستند. درمان بیش از ۹۵٪ از افراد مبتلا به هپاتیت C را درمان می‌کند، معمولاً بدون عوارض جانبی.
انجمن آمریکایی برای مطالعه بیماری‌های کبد (AASLD) و انجمن بیماری‌های عفونی آمریکا (IDSA) درمان را برای تمام افراد مبتلا به هپاتیت C، به جز زنان باردار و کودکان زیر ۳ سال، توصیه می‌کنند.
رفرنس:
https://www.cdc.gov/hepatitis-c/prevention/index.html
لطفا نظرات خود را در مورد مطالب آموزشی از طریق لینک زیر به ما اعلام بفرمایید.با سپاس